Rượu Sán Lùng

Sán Lùng cạn mãi không say,

Đầy vơi nỗi nhớ những ngày không em.

Một rằng quên.

Hai rằng quên.

Rượu đà trơ đáy mùi men vẫn còn.

Uống rượu ở chợ phiên Đồng Văn
Ảnh: Jeff Phạm

Ai thế nào không rõ, riêng Jeff thích uống Sán Lùng (1) ướp lạnh trong ly cao có chân, miệng ly hơi khum vào trong. Tay cầm chân ly, ngón trỏ hơi tỳ nhẹ lên đáy ly (riêng chị em thì cong ngón út lên tí cho duyên) để hơi ấm ở bàn tay không làm mất độ lạnh của rượu. Trước khi uống, nghiêng ly về phía ánh nến để cảm nhận sự trong vắt, tinh khiết của rượu; một sự thanh khiết mang dáng vẻ thanh tân của gái đồng trinh. Thảng hoặc rượu ánh lên chút xanh dịu nhẹ của cốm, biêng biếc như mắt con gái khi ngắm sương mai đọng hờ hững trên đóa hồng hàm tiếu. Thong thả đưa chén kề môi, lắng lòng thưởng thức hương thơm tinh khiết, thoảng qua như sương, như khói mà cuốn hút, nồng nàn như đắm, như say.

Rượu Sán Lùng vị ngọt dịu và hơi ngậy. Uống vào cảm giác bừng lên ngây ngất; tim đập rộn lên những nhịp nồng nàn, chân thật. Sán Lùng dùng để đối ẩm với bằng hữu thì tình bạn thêm bền chặt; đối ẩm với hồng nhan tri kỷ thì tình yêu thêm thăng hoa. Độc ẩm thì nhớ càng thêm dày, thì kỷ niệm đắng cay cũng thành hoài niệm ngọt ngào.

(1) Xã Sán Lùng thuộc huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai - là nơi có thứ rượu ngon nổi tiếng. Nếu như các loại rượu khác đều cất từ gạo, ngô hoặc sắn nấu chín và ủ men thì rượu Sán Lùng được ủ và cất theo một quy trình độc đáo và công phu.

Nguyên liệu là thóc mẩy đều hạt, đem ủ cho nảy mầm, lúc đó tinh bột được chuyển hóa thành đường ở mức cao nhất. Người Dao đỏ đem thóc nảy mầm cho vào chõ đồ chín, tãi ra nong cho nguội, tới nhiệt độ thích hợp mới trộn đều với men, rồi ủ từ năm tới sáu ngày, khi tỏa mùi thơm thì đem cất rượu. Dù quy trình, nguyên liệu như vậy nhưng nếu nấu ở nơi khác, rượu sẽ không ngon bằng ở Sán Lùng. Bởi ngoài những bí quyết truyền đời, có lẽ nguồn nước và tiểu vùng khí hậu là những yếu tố không thể thay thế được đã tạo ra hương vị đặc biệt của rượu Sán Lùng.

Viết sau khi đối ẩm với Trần Nam Ngạn ở một quán rượu đâu đó ở phố Ấu Triệu từ hàng tỷ năm trước. Mới nghe tin bạn trở thành người gìn giữ hòa bình cho thế giới, chúc bạn thành công!

Jeff Phạm