Bánh mỳ kiểu Thổ

Hàn Giang

Kebab @ Kebab Shop

Cái bánh mỳ doner kebab, trông đơn giản thế nhưng sau nó là cả một câu chuyện dài. Lần đầu Jeff trông thấy nó là ở châu Âu, kiều dân Thổ bán đầy ở các chợ phiên miền nam Đức. Hồi đó, trong mắt mình, kebab còn lâu mới đuổi kịp bánh mỳ xá xíu Đà Nẵng. Bẵng đi một thời gian, bỗng dưng lại thấy kebab giữa lòng Hà Nội. Có lẽ là du học sinh và công nhân từ Đức mang về. Xưa, người Thổ vốn thuộc giống Đột Quyết (Göktürk) sống du mục trên các thảo nguyên bao la Trung Á. Vó ngựa và gươm cong của họ tung hoành khắp vùng đồng cỏ. Họ từng lập nên Hãn quốc Đột Quyết với cương vực kéo dài từ bắc Trung Quốc ngày nay đến tận biển Caspi. 

Dân tộc cả đời trên lưng ngựa này sinh tồn và phát triển nhờ chăn nuôi và săn bắn. Mùa xuân, khi đồng cỏ xanh tươi mơn mởn, hàng ngàn, hàng vạn con dê vàng đã bắt đầu béo mẫm cũng là lúc những kỵ sĩ Đột Quyết khởi động mùa săn. Khi mây chiều rũ xuống chân trời, khi thảo nguyên mênh mông rực lên ánh dương quang hấp hối là thời điểm buộc ngựa, nổi lửa, lột da dê. Mỗi người một đùi, một dao, khía từng khía mỏng, rắc muối rồi quay tròn trên lửa. Thịt chín đến đâu, họ lạng ra ăn đến đấy. Rượu uống ngụm lớn, thịt cắn miếng to. Vừa ăn, vừa tiếp tục khía thịt, rắc muối, từng giọt mỡ dê rơi xuống, quyện vào khói, thơm nức, lan dài trên thảo nguyên tinh khôi.

Thế kỷ XIII, XIV, những binh đoàn thiết kỵ Đột Quyết xâm nhập Tây Á, đánh tan cả Đông La Mã lẫn Ba Tư, dựng nên đế quốc Ottoman rộng lớn. Trên dặm dài chinh chiến lập quốc, họ không chỉ mang theo gươm cong, rượu sữa ngựa mà còn mang theo thói quen nướng thịt ăn dần – nét vũ dũng của người Thợ săn – Kỵ sĩ. Ngày tháng dần qua, kiểu nướng thịt ăn dần biến tướng thành trụ thịt quay, rồi kết hợp với bánh mỳ châu Âu để thành Kebab.

Cầm trên tay chiếc bánh mỳ kebab là bạn chuẩn bị thưởng thức không chỉ bánh mỳ mà còn cả nền văn hóa của một dân tộc oai hùng. 

Đọc tiếp