Cành cọ vàng: Sex và chuyện "đền giải"

Tương truyền rằng, ở một kỳ Liên hoan phim nọ có một đạo diễn vô cùng tài năng bị Cannes dè bỉu để rồi sau khi xem lại phim của ông, người ta mới nhận ra đã bỏ qua một kiệt tác, bèn hứa là kỳ sau, dù vị đạo diễn khả kính mang tới bất cứ phim nào, ông cũng không bị bạc đãi.

Câu chuyện trên không thể kiểm chứng, vì nếu có thì cái giao kèo vui vui đó hẳn cũng không phải bằng văn bản. Nhưng thực tế rất giống với trường hợp của đạo diễn người Nhật Nagisa Oshima.

Những cảnh bạo liệt trong phim In the realm of the senses

Cannes 1976, Nagisa Oshima đem tới quả bom tấn - không phải theo nghĩa đầu tư hàng chục triệu $ hay ngập tràn siêu sao và kỹ xảo mà là vì tác động khủng khiếp của nó - In the realm of the senses. Bộ phim được xây dựng trên câu chuyện có thật, về một người phụ nữ đi trên phố, trong tay cầm dương vật cô vừa cắt của người đàn ông mình yêu. Cô là Sada Abe, một gái điếm giải nghệ, bị ngập trong mối quan hệ tình ái điên cuồng với ông chủ khách sạn Ishida. Cuộc sống của họ xoay quanh chuyện làm tình, làm tình và làm tình, mọi nơi, mọi lúc, mọi tư thế... như một kẻ nghiện coi thuốc là lẽ sống. Phim thật đến trần trụi, diễn tả những cuộc mây mưa như thể nhét máy quay vào giường ngủ một cặp vợ chồng vậy. Ăn sex (đúng nghĩa đen nhé, cảnh làm tình trong bữa ăn của họ khiến đứa bạn tôi suýt ọe, phải ném luôn cái bánh mỳ ăn dở. Ai bảo không nghe lời tiền bối, chống chỉ định ăn trước và trong khi xem phim!), ngủ sex, cho đến một lúc, Abe không thể dừng lại, còn Ishida thì trống rỗng tận cùng, họ đi đến kết cục chết vì sex.

Nghe mô tả đã ớn, nếu nhốt mình trong phòng kín suốt 2 giờ đồng hồ với In the realm of the senses, hẳn một tháng sau (lâu - nhanh tùy tạng người) bạn vẫn không thể ôm ấp người tình của mình một cách thoải mái.

Thế nên, khi trình chiếu ở Cannes, In the realm of the senses bị cho là phim porno, còn Nagisa Oshima bị ném đá tơi bời. Nhưng, cùng với thời gian, khi những xúc động mạnh mẽ nhất qua đi (và có thể là vì đã hoàn hồn để ôm ấp người tình), các nhà phê bình bắt đầu nhận ra chân giá trị của bộ phim và tài năng của Oshima. Nói về tình dục nhưng không nhằm khiêu khích, giải trí, mà ngược lại, khiến người ta ghê sợ, choáng váng, đó mới là cách Oshima lựa chọn. Tình dục là phương tiện diễn tả nội tâm, tính cách, số phận nhân vật. Đồng thời, qua cách nhân vật đắm chìm trong dục vọng, đạo diễn cũng góp tiếng nói mỉa mai, phê phán thái độ xã hội của một lớp người thời ấy.

Sau khi hiểu ra rồi, Cannes 1978 lập tức trao giải Đạo diễn xuất sắc nhất cho Nagisa Oshima - một tụng ca hơn mọi lời nói. Đáng nói là giải thưởng này dành cho ông với bộ phim về tình dục khác mãnh liệt không kém "In the realm of the passion". Kể ra thì ngoài tài năng, Oshima cực kỳ dũng cảm, khi bắt tay xây dựng tiếp "vương quốc" thứ hai này trong lúc những lời ong tiếng ve còn chưa dứt, ông xứng đáng được 2 lần tôn vinh.

Nagisa Oshima (1932 - 2013)

Nói thêm một chút, có lẽ rút kinh nghiệm từ việc phải "đền giải" cho Oshima mà từ đó về sau, Cannes tích cực trao danh hiệu cao quý nhất cho những bộ phim sex bạo liệt và gây tranh cãi ngay từ lần đầu ra mắt. Ví dụ như: Sex, lies, and videotape (1989), Blue is the Warmest Colour (2013).

Cẩm Giang